Wat doet een systemisch coach precies?

betekenis, toepassingen en voorbeelden

Veel mensen praten vandaag de dag over coachen, begeleiding of persoonlijke ontwikkeling. Maar wat gebeurt er precies als je werkt met systemisch coachen? En wat onderscheidt een systemisch coach van andere vormen van begeleiding?
Wat doet een systemisch coach precies?
In deze blog neem ik je mee in wat systemisch coachen is, waar het in de praktijk over gaat, en hoe het jou (als toekomstige coach of geïnteresseerde) kan helpen om diepgaand te begeleiden.

In dit blog zul je ontdekken:

• welke rol een systemisch coach vervult
• hoe systemisch werken praktisch ingezet wordt
• voorbeelden & werkvormen
• hoe deze manier van coachen integreert in een holistische opleiding

Aan het einde lees je ook hoe de opleiding Holistisch Systemisch Coach je de vaardigheden leert om systemisch coaching te gaan toepassen in je eigen praktijk. Eerst naar de inhoud van systemisch coachen.

 

Wat is systemisch coachen?

Systemisch coachen gaat ervan uit dat mensen deel uitmaken van verschillende systemen: familie, werk, relaties, cultuur, organisatie. Je bent niet losstaand, maar verweven met dynamieken en onbewuste patronen in deze systemen. Een systemisch coach werkt met deze dynamieken om inzichten en beweging mogelijk te maken.

Waar traditionele coaching vaak focust op individuele overtuigingen, doelen en gedrag, kijkt systemisch coachen verder:

• Welke relaties (ouders, partner, collega’s) beïnvloeden het vraagstuk?
• Welke onbewuste patronen, loyaliteiten of normen spelen mee?
• Wat is de rol van het grotere systeem (familie, organisatie) in het leven van de
  cliënt?

Een systemisch coach ziet de cliënt in relatie tot hun systemen en maakt de invloeden daaruit helderder voor de cliënt.

 

Rollen en taken van een systemisch coach

Als systemisch coach kun je verschillende rollen hebben, vaak in samenspel. Hieronder worden enkele van die kernrollen beschreven. Je bent o.a. :

bewustmakend begeleider
Je helpt de cliënt patronen zien en onbewuste dynamieken helder krijgen in familie- of organisatiedynamiek

ruimtehouder / facilitator
Je creëert een veilige omgeving waarin systeeminformatie naar voren kan komen waarbij ruimte is voor gevoelens, stiltes, resonanties

vertaler van het systeem
Je interpreteert en vertaalt systemische signalen (relaties, binding, uitsluiting). Je helpt boodschappen uit het systeem zichtbaar te maken

procesbewaker
Je bewaakt het proces in tijd, structuur en emotie. Je houdt oog voor pacing, emotionele zwaarte, afronding

lichaamswerker
Je betrekt lichaam, energie, zintuiglijke gewaarwording

Als systemisch coach wissel je tussen deze rollen, afgestemd op wat het systeem vraagt in elk moment.

Praktische werkvormen en technieken van een systemisch coach

Om systemisch coachen in de praktijk te brengen, gebruik je verschillende interventies:

Opstellingen (familieopstellingen, relationele opstellingen)
Je maakt dynamieken zichtbaar door representanten (stoelen, objecten, mensen) te positioneren. Dit helpt om onbewuste relaties, verstrikkingen en bewegingen te zien.

Systemisch gesprek
Onderzoeksvragen stellen zoals: ‘Wat werkt er niet als je dit probeert?’, ‘Wat zou je nu anders doen vanuit een groter perspectief?’, ‘Wat vraagt het systeem van jou?’
Hierbij kijk je naar binding, loyaliteit, exclusie, opgave, ordening, balans in geven en nemen.

Fenomenologisch waarnemen
Je leert te luisteren en waarnemen zonder oordeel: wat zie je, wat voel je, wat ont-regelt? In systemisch werk geldt: wat zich aandient is vaak relevant, niet wat je denkt dat ‘moet’.

Reflectie en resonantievragen
Je vraagt de cliënt wat hij/zij voelt bij een positie, hoe het lichaam reageert, waar naar gekeken wordt, wie gezien of gevoeld wordt, je laat het systeem zelf spreken via lichaam en gevoel.

Lichaamswerk / somatische interventies
Omdat systemen zich ook lichamelijk manifesteren (spanning, adem, energie), kun je lichaamsoriëntatie gebruiken om systemisch signalen voelbaar te maken.

Meta-niveau interventies
Je zoomt uit: wat is de grotere bedoeling? In welke tijdslijnen werkt dit? Hoe verbind het huidige met verleden (voorouders) of toekomst (opdracht)? Deze mix van verbale, fysieke en systemisch-georiënteerde interventies maakt dat het werk een krachtig en verdiepend effect heeft.

 

Wanneer zet je systemisch coachen in en voor wie?

Niet elke vraag vraagt om systemisch coachen, maar het is waardevol in situaties zoals:

• Hardnekkige thema’s waar ‘gewoon praten’ niet (genoeg) helpt
• Conflicten binnen families of teams
• Herhalende patronen (in relaties, werk, gezin)
• Wanneer de cliënt zich ‘vast’ voelt zonder duidelijke oorzaak
• Verhalen over loyaliteit, schuld, uitsluiting of identiteit

 

Systemisch coachen werkt goed voor:

• Coaches, begeleiders, therapeuten die verdieping willen;
• Mensen met een eigen praktijk die systemisch werk willen integreren;
• Professionals in organisaties die systeemdynamiek willen begrijpen.

Als je interesse hebt in hoe dit te leren, dan is de Opleiding Holistisch Systemisch Coach ontworpen om je stap voor stap te begeleiden in het leren van al deze technieken, vanuit jouw eigen ontwikkeling én praktijk.

 

Voorbeeld, hoe werkt het in de praktijk als systemisch coach?

Stel: je cliënt voelt zich niet gewaardeerd op zijn werkplek, en voelt weinig verbinding met zijn collega’s.
In een systemisch werk kun je (met opstelling of systemisch gesprek):

• relaties en loyaliteiten zichtbaar maken (ouderlijke patronen, verwachtingen)
• onderliggende overtuigingen onderzoeken (‘ik moet bewijzen dat ik waarde heb’)
• lichaamswaarneming van de cliënt erbij halen: wat zegt je lichaam als je op deze plek staat?
• ruimte maken voor beweging: wat gebeurt er als je ergens anders gaat staan in dit systeem?
• integratie: wat is jouw eigen opgave in dit systeem, welke nieuwe plek/positie kan je kiezen?

Door dit proces kan de cliënt niet alleen begrip krijgen, maar ook handelen vanuit nieuw perspectief. Dat is wat systemisch coachen mogelijk maakt.

Waarom systemisch coachen verbinden met holistisch coachen?

Systemisch coachen is niet losstaand, het past prachtig binnen een holistische benadering waarin het hele menszijn gezien wordt: lichaam, gevoel, denken, energie en zingeving.

Als je systemisch werkt vanuit een holistisch perspectief:

• Je ziet de cliënt niet alleen in relatie met systemen, maar ook in relatie met zichzelf
• Je kunt ingangen vinden via lichaam en energie om systeemgedrag te ervaren
• Je maakt verbinding tussen het persoonlijke én het grotere systeem
• Verandering wordt niet alleen psychologisch, maar geïntegreerd in hét geheel van de mens

In de Opleiding Holistisch Systemisch Coach leer je dit verweven werken, systeem én mens in één geheel, zodat je diepgaand kunt begeleiden op alle lagen van het bestaan.

Systemisch coachen is een effectieve aanpak die de sluier tussen zichtbare en onzichtbare dynamieken van het systeem oplicht. Als je hebt gevoeld dat je meer wilt dan ‘gewoon’ coachen, en dat je je cliënten op een diepere manier wilt begeleiden, dan is systemisch coachen een waardevolle verdieping.

Wil je deze vaardigheden integreren in jouw eigen praktijk en leren hoe je dit systemisch werken combineert met holistisch, lichaamsgericht en bewust werken? Bekijk dan de Opleiding Holistisch Systemisch Coach voor alle details, startdata en aanmeldmogelijkheden.