Pijn met mindfulness en compassie benaderen

Sinds een paar weken heb ik een slijmbeursontsteking in mijn schouder en een frozen schouder. De afgelopen dagen vroegen mensen vol verbazing in mijn opleidingsgroep hoe ik überhaupt nog hier kon zitten. Omdat ze wisten hoeveel pijn dit doet.
Ik ben behoorlijk wat pijn gewend en ben zeker geen watje. Maar inderdaad het is een verschrikkelijke pijn.

Ik sta er bij stil hoe ik daar mee omga. Wat is mijn automatisme? En wat doe ik bewust? Ik loop er op een mindful manier langs. Wie weet herken je het en kan je er iets mee. Kortom: hoe kan je met mindfulness pijn benaderen?

Helpende factoren bij het oefenen van mindfulness  bij pijn zijn: je automatisme en je oordeel bewust zijn, geduld, nieuwsgierigheid/ open houding, vertrouwen, acceptatie, loslaten, niet streven en mildheid.
Lees hieronder hoe ik mindfulness toepas in het omgaan met pijn.

Mindfulness betekent van je automatische piloot bewust zijn en vanuit keuze te handelen

Ik ben me bewust dat ik automatisch pijn vermijd. Dat doet mijn lichaam, en mijn geest. Het liefst leg ik mijn arm te rusten en lig ik zelf ook plat. Voor een deel zal dat goed zijn. Het liefst doe ik mijn arm niet omhoog of opzij, want dat doet pijn. Hierdoor wordt mijn arm ook juist stijver. Dus een paar keer per dag probeer ik mijn arm toch met aandacht zo hoog mogelijk te krijgen, bewust tot net voor de pijngrens.

Ik ben me ook bewust van het feit dat ik meer pijn heb als ik aan mijn pijn denk of deze probeer te voorkomen dan wanneer ik er niet mee bezig ben. Het is alleen zo heftig aanwezig dat het moeilijk is mijn aandacht ergens anders op te richten. Dus dit automatisme dat ik steeds aan de pijn denk is sterk.

Mijn gedachten gaan automatisch ook naar: ‘wat heb ik gedaan’ en ‘had ik dat niet kunnen voorkomen?’ Tegelijkertijd spreek ik mezelf toe dat dit geen enkele nut heeft. Binnen de cognitieve psychologie noemen we dat een denkfout. Als je je steeds afvraagt: ‘had ik maar..’ Je bent daarbij ook aan het oordelen over iets wat je toch niet kan veranderen.
Het verleden is geweest en daar is niets aan te veranderen. Het heeft geen zin dus om mijn aandacht daarop te richten. Het is energie en tijdverspilling. Je aandacht kan je beter richten op hoe je er nu mee om kan gaan. Zodra ik opmerk dat mijn gedachten dit doen, verplaats ik bewust mijn aandacht naar het nu. De manier om met deze gedachten om te gaan is ze te laten, dan kunnen die gedachten vanzelf loslaten.

De vraag die helpt is: ‘hoe is het nu, kan ik er nu mee omgaan, kan ik het nu dragen?’. En het antwoord daarop zal altijd ‘ja’ zijn, simpelweg omdat je het al draagt.En met nieuwsgierigheid de pijn onderzoeken, iedere dag weer alsof ik het voor het eerst voel. Vertrouwen dan als ik het nu kan dragen, ik het morgen of verderop in de toekomst ook kan dragen.

Acceptatie van de pijn die er nu is, leer je met mindfulness

De pijn is niet te vermijden. Maar je hoeft er ook geen lijden van te maken.

Ja er is pijn, ja ik heb vaker pijn gehad. Ik ben jaren fysiek beperkt geweest door een bekkeninstabiliteit. Ik kon niet langer dan een paar minuten staan of zitten en lopen ging ook moeizaam. Daar heb ik tegen gevochten, dat wilde ik niet voelen. Ik ging te vaak in die tijd toch over mijn grens waardoor ik weer dagen moest herstellen.

Deze klacht is grotendeels weer overgegaan. Vanzelf in de tijd.

Deze periode heeft mij geleerd binnen mijn grenzen te blijven, want steeds over je lichamelijke grens te gaan, zorgt ervoor dat de klacht langer blijft. Dus het verzetten, het niet willen voelen van de pijn, of doen alsof het er niet is en daardoor over de grens die het lichaam aangeeft heen gaan, heeft een averechts effect.

Dat is precies wat we met mindfulness ook leren

Het is pijnlijk, maar je hoeft je niet te identificeren met pijn. Ja, er is pijn, maar je bent niet je pijn. Er is ook een groter deel van het lichaam dat geen pijn heeft, dat wel goed functioneert of zelfs fijn voelt. Je aandacht doelbewust verplaatsen van de pijn naar de rest van je lichaam. Je lichaam is ėėn geheel.

Ik heb pijn, ik ben niet mijn pijn. Pijn heeft ook een komen en gaan, soms is het meer, soms is het minder, soms is het even weg. Ik heb geduld, meestal;). Het zal over een tijd, waarschijnlijk maanden, weer helemaal weg zijn.

Compassievol en mindful omgaan met pijn

Als je pijn hebt, voelt het alsof dat een deel van je lichaam er niet helemaal meer bij hoort. Het is een apart onderdeel van je lichaam geworden. Het liefst wil je daar vanaf. Nu komt ook compassie om de hoek. Hoe kan ik gezien deze vreselijke pijn compassievol, mild naar mezelf zijn.

Ik doe dat door veel te rusten en slapen. Luisteren naar waar mijn lichaam behoefte aan heeft. Mijn arm liefdevol vast te houden en te masseren.  Ik doe dat door minder werk in te plannen. Ik zeg wat afspraken af. Ik ga iedere dag wandelen. Een paar keer per week in mijn warme bad liggen. Laat huishoudelijke klussen over aan mijn vriend en de kinderen. Ik blijf zeggen: ‘nee dat ik nu niet goed voor mij om te doen, wil jij het doen’. Ook al vind ik dat ongemakkelijke, omdat ik gewend ben te zorgen en alles te kunnen. Het is nu tijd om als eerste zorg aan mezelf te geven.

Mindfulness is bewust zijn wat zich in en aan je voordoet

Ik observeer de processen die in mijzelf gaande zijn. Het automatische spel tussen gedachten, gevoelens en lichamelijke sensaties. Ik ben er verwonderd over hoe dit op elkaar inwerkt. Ik heb er niet helemaal vat op maar ik kan wel beslissen hoe ik op mijn pijn reageer zodat het niet groter wordt. En het ook niet negeer.

Zo komt alles wat ik mensen leer in de Opleiding Mindfulness en Compassiecoach ook weer voor mezelf van pas.

De lente komt eraan, de zon schijnt nu in de kamer op mijn gezicht. Ik ga rusten, naar de fysio, wat wandelen, een afspraakje met mijn dochter en vrijdag weer een leuke opleidingsdag geven aan mijn tweedejaars groep.