Mindfulness, de 9 Basishoudingen

Mindfulness – Opmerkzaam, aandachtig aanwezig

Letterlijk betekent Mindfulness: Je bent met je aandacht in het nu, bij waar je nu bent en wat je nu aan het doen bent. Je bent opmerkzaam.
Je merkt op wat zich in en aan je voordoet in dit moment.
Wanneer je mindfulness beoefent dan beoefen je de onderstaande negen basishoudingen Mindfulness.

Mindful basishouding – Wees je oordeel bewust

We oordelen altijd, daar zijn we me opgegroeid, dat leren we op school, in de maatschappij. Door te oordelen gaan we dingen oplossen, dat is het positieve eraan.
We oordelen dat iets goed of fout is, zo hoort of niet zo hoort, iets leuk is of niet leuk is. We denken daarbij zwart wit. We vergelijken en evalueren. We willen dat dingen anders zijn dan ze zijn.

Dat oordeel helpt ons om praktische problemen op te lossen, alleen als het gaat om je innerlijke wereld, je gevoelens, gedachten, ongemak in je leven, dat werkt oordeel juist averechts.

Tijdens de beoefening van mindfulness leer je je oordelen te herkennen en als slechts gedachten te zien, en de dingen te zien zoals ze werkelijk zijn. Je leert ook dat wanneer je je oordeel van je gedachten en gevoelens af weet te halen, je veel vrijer wordt in hoe je hier mee om gaat. Je merkt dat je draagkracht groter wordt.

Mindfulness – Geduld hebben

Iets wat je wilt veranderen van/in jezelf of bij een ander, verander je niet in een dag of met slechts een paar keer oefenen. Alles heeft zijn tijd nodig. Bij sommige dingen kan je niet forceren dat ze sneller gaan dan ze gaan. Nieuw gedrag heeft langdurige oefeningen nodig, daarom bestaat de mindfulnesstraining uit 8 weken lang dagelijks oefenen. Heb de wijsheid om geduld te beoefenen.

Mindfulness – Beginnersgeest

Het helpt als je in het Nu wilt zijn om ieder ervaring tegemoet te treden alsof het je eerste ervaring is. Dus los van vergelijken met een eerdere ervaring. En zonder oordeel. Wanneer je met een nieuwsgierige, open, onderzoekende houding je ervaringen benadert dan ga je duidelijk zien wat precies je patronen zijn en ga je ook meer genieten en je aandacht richten op wat er wel is in plaats van wat er ontbreekt. Verwonder je over hoeveel moois je dagelijks leven je brengt.

Altijd opnieuw beginnen houdt ook in dat wanneer het oefenen een tijdje niet gelukt is, dat je het ieder dag weer kunt oppakken en van daaruit verder kunt gaan.

Mindfulness – Vertrouwen

Leer te vertrouwen op wat je lichaam aangeeft, luister naar de wijsheid van je lichaam. Je lichaam weet wat je nodig hebt, waar je grenzen liggen, wat goed voor je is en vaak ook welke keuze je wilt maken. Je lichaam weet hoe het zichzelf kan herstellen.

Vertrouw ook op de mensen die je begeleid, je hoeft het niet voor hen op te lossen, blijf naast ze staan met een open, geduldige houding en met vertrouwen dat ze door zelfonderzoek hun eigen ontwikkeling doormaken. Vertrouw er op dat het proces wat in gang wordt gezet door mindfulnessbeoefening positief is. Vertrouw in het zelfhelende vermogen van ons eigen organisme.

Vertrouw op dat het oké is om gewoon aanwezig te zijn, je hoeft niet zoveel te doen en je hoeft niets te bereiken als je iemand op een mindful manier begeleid. Je onvoorwaardelijke accepterende aanwezigheid is enorm waardevol voor de ander. Je holding space, waarmee je de veiligheid biedt om alles er te laten zijn werkt heel helend.

We zijn halverwege de lijst van de negen basishoudingen van mindfulness.
Deze constatering past mooi bij de volgende basishouding.

Niet streven (niets willen bereiken), niet doen

Mindfulness is de kunst van het niets doen, of de kunst van het niet doen. We hebben de automatische tendens om dat wat zich voordoet te vergelijken met wat we wenselijk vinden. De tendens om onszelf te willen veranderen en verbeteren is bijna altijd onmerkbaar maar toch hardnekkig aanwezig.

Alle oefeningen doe je zonder resultaat te verwachten, ook als je niet ontspannen wordt van een oefening is dit een mooie oefening in zelfonderzoek geweest. De gedachte “ik moet ontspannen” heeft vaak al spanning en onrust op zich.

Laat alles ontvouwen zoals het zichzelf ontvouwt van moment tot moment. Alles wat hier al is goed genoeg. Laat het er zijn.

Acceptatie

Je neemt neutraal waar, volledig los van goed- of afkeuring. Je bent bereid de dingen te zien zoals ze zijn. Acceptatie gaat vooral over wat zich in je binnenwereld afspeelt. En soms ook over een situatie die je niet kunt veranderen. Acceptatie is een actieve houding.

Het is een actieve erkenning dat de dingen zo zijn als ze zijn. Dit geeft je de vrijheid en wijsheid vanuit keuze om te gaan met dat wat je misschien wel liever helemaal niet wilt, in plaats vanuit verzet en niet willen. Dit laatste leidt meestal tot verergering of voortduring van dat wat je niet wilt.

Bijvoorbeeld bij pijn. Wanneer zich fysieke pijn aandient tijdens het mediteren is het de kunst om deze te accepteren: de pijn waarnemen zonder deze te willen wegdrukken, zonder er commentaar op te hebben, zonder er een oordeel aan te verbinden, zonder te analyseren waarom je dit voelt. Dat wil niet zeggen dat je blij bent met de pijn. Het wil ook niet zeggen dat je niet even van houding kunt veranderen om bijv. een verkrampte spier wat de ruimte te geven. Maar de waarneming ervan krijgt wel een andere kwaliteit. Het verzet ertegen neemt af. En dan kunnen we soms ontdekken dat een gedeelte van het probleem met pijn bestaat uit de neiging om de pijn te willen wegdrukken of vermijden. Maar soms kunnen het ook bepaalde gedachten of gevoelens zijn die we niet willen accepteren, waardoor we ze juist in stand houden.

Accepteren wat er nu is, is misschien makkelijker als je weet dat alles voorbij gaat, zowel datgene wat je prettig vindt en dus ook dat wat je onprettig vindt.

Loslaten

We willen ons vaak vasthouden aan ervaringen die we prettig vinden, en we willen deze herhalen. Of we willen vasthouden wat al van ons weggaat, wat we verliezen. Echter niets is van blijvende aard, alles komt en gaat. Dit vast willen houden creëert een bron van lijden.

Het woord loslaten wordt door mensen makkelijk gebruikt, “heb je het al losgelaten?”. Een voorwerp kan je actief loslaten, maar zo werkt het niet met gevoelens en gedachten. Daarom haal ik in de uitleg van loslaten het woordje ‘los’ eraf. Het gaat er dus om kan je het ‘laten’, precies zoals het is, de ervaring niet groter of kleiner maken dan deze is. Kan je met je aandacht bij ongemak blijven, en deze laten zoals die nu is. Omdat je het nu toch niet kunt veranderen. Wie weet laat het jou op een gegeven moment los (geen garantie hè).

Loslaten gaat ook over laten gaan wat gaat, je kan sommige dingen niet vasthouden, laat het de natuurlijke manier gaan. Ontvang wat je er van ontvangen kunt, en laat gaan wat je los te laten hebt.

Dankbaarheid

Dankbaar zijn voor datgene wat we normaal vinden, dat je leeft, dat je lichaam functioneert, voor alles wat je hebt of al hebt bereikt. Wanneer je iedere dag stilstaat bij wat er wel is om dankbaar voor te zijn, vergroot je je lichamelijke en psychische welzijn.

Vrijgevendheid

Geef andere mensen wat hun gelukkig maakt of wat hun pijn en lijden vermindert. Kijk hoe je daar aan bij kunt dragen. Zonder hier iets voor terug te verwachten. Het is een keuze in vriendelijk zijn. Je doet het niet omdat je zelf aardig gevonden wilt worden, maar omdat je om mensen geeft, om vriendelijkheid geeft, omdat je verbinding met anderen voelt, van mens tot mens. En zo komen we tot de laatste van negen basishoudingen van mindfulness.

Mildheid, de 10e Mindfulness kwaliteit

Tenslotte wil ik aangeven dat mildheid, vriendelijk bij de beoefening van mindfulness en de basishoudingen van belang is. Je bent een mens. Je zult bovenstaande negen basishoudingen van mindfulness niet altijd voor elkaar krijgen, ook al oefen je al jaren lang. De intentie om deze kwaliteiten te willen beoefenen is al een mooie eerste stap naar een mindful leven.

Wil je oefenen met de negen basishoudingen van mindfulness en anderen mensen begeleiden met mindfulness, dan ben je welkom in de Opleiding Mindfulness en Compassiecoach. Kijk op de pagina wanneer de volgende groepen starten.