Holistisch coachen of systemisch coachen?

Alles wat je moet weten om een opleiding te kiezen

 

De wereld van coaching en begeleiding ontwikkelt zich razendsnel. Steeds meer mensen voelen de behoefte om niet alleen aan de oppervlakte te werken (aan gedrag of doelen) maar dieper te kijken naar de mens als geheel en de patronen die onder het gedrag liggen. Daarbij duiken twee termen steeds vaker op: holistisch coachen en systemisch coachen.

Beide benaderingen winnen aan populariteit en bieden waardevolle manieren om anderen te begeleiden in hun persoonlijke en professionele groei. Maar wat is precies het verschil tussen deze twee? Wat leer je in een opleiding holistisch coach? Wat houdt systemisch coachen in? En vooral: welke opleiding past het beste bij jou en jouw ambities als coach?

In dit artikel lees je een uitgebreide vergelijking tussen holistisch coach opleidingen en systemisch coach opleidingen. Je leest over de aangeboden inhoud van de verschillende opleidingen, de duur en over accreditaties en toepassingsgebieden van beide type van coachen. Ook wordt besproken hoe sommige opleidingen, zoals die van de Academie voor Leven,  beide werelden met elkaar verbindt: een combinatie die steeds relevanter wordt in het werkveld de coach.

 

Wat is holistisch coachen?

Holistisch coachen gaat uit van het idee dat de mens één geheel is. Lichaam, geest, emoties, energie en zingeving zijn onlosmakelijk verbonden en beïnvloeden elkaar continu.
Waar traditionele coaching zich vaak richt op gedrag en denkpatronen (cognitief), betrekt de holistisch coach daarbij o.a. lichaam, ziel en emoties.

Een holistisch coach begeleidt cliënten om meer bewust te worden van zichzelf: wat voel je, wat vertelt je lichaam, welke overtuigingen sturen je gedrag, waar verlies je energie, wat is voor jou zinvol leven en werken, en hoe kun je weer in verbinding komen met je natuurlijke staat van rust en vitaliteit?

 

De opleiding Holistisch Coach

Een opleiding tot holistisch coach combineert theorie en praktijk, en persoonlijke ontwikkeling. Studenten leren coachtechnieken, en passen die allereerst op zichzelf toe. Dat maakt de leerweg intensief en transformerend: wie holistisch leert coachen, leert vooral zichzelf kennen.
Bij veel opleidingen, zoals bij de Academie Holistisch Coachen, bestaat het programma uit modules over:

• gespreks- en coachvaardigheden (luisteren, vragen stellen, feedback geven)
• lichaamsgericht coachen, ademhaling, ontspanning
• energetisch en intuïtief coachen
• stressmanagement

 

Holistisch therapeut: verdieping van het vak

Wie zich verder wil verdiepen, kan kiezen voor een holistisch therapeut opleiding, waarin coaching wordt gecombineerd met energetisch werk, innerlijk-kindwerk, Reiki, chakra-leer en traumaheling. Eén van de aanbieders is bijvoorbeeld ZoMa.

 

De kracht van holistisch coachen

Holistisch coachen biedt een brede, diepe en wezenlijke aanpak die een cliënt goed kan helpen bij vele soorten vraagstukken en problemen. Maar soms spelen er andere zaken en kan er vanuit een andere optiek worden gewerkt. Dan komt systemisch coachen in beeld.

 

Wat is systemisch coachen?

Systemisch coachen vertrekt vanuit een ander uitgangspunt dan holistisch coachen. Waar het holistische perspectief de focus legt op de totale mens, kijkt het systemische naar de mens in verbinding met zijn omgeving. Ieder mens maakt deel uit van grotere gehelen (families, organisaties, teams, vrienden) en binnen die systemen spelen onzichtbare dynamieken die persoonlijk gedrag, emoties en keuzes beïnvloeden.

Een systemisch coach helpt cliënten om deze patronen te herkennen en te doorbreken.
Vaak gaat het om vragen als:

• waardoor loop ik steeds tegen dezelfde situaties aan?
• hoe komt het dat ik me verantwoordelijk voel voor anderen?
• wat maakt dat ik mijn plek niet goed kan innemen, privé of professioneel?

Systemisch coachen is coachen op wat er zich aandient op het moment. Dat wordt fenomenologisch werken genoemd. Als coach maak je zonder oordeel, met aandacht voor wat zich in het hier-en-nu toont de onderliggende loyaliteiten, bindingen of verstrikkingen zichtbaar. Zo kan iemand zijn eigen plek weer innemen binnen het systeem waarvan hij deel uitmaakt.

Uit data van de International Systemic Constellations Association (2022) blijkt dat systemisch werk in 82% van de gevallen leidt tot inzichten die langdurig doorwerken in gedrag en welzijn, een indicatie van de diepe impact van deze benadering.

 

De opleiding Systemisch Coach

Systemisch coachopleidingen variëren sterk in duur en diepgang. Sommige aanbieders, zoals het Bert Hellinger Instituut, UNLP en De Balansgroep, bieden korte basisopleidingen van enkele dagen tot uitgebreide leergangen van zes tot twaalf maanden.

Ook binnen de Academie voor Leven vormt systemisch werk een belangrijke pijler in de opleiding Systemisch Coachen met Familieopstellingen. Studenten leren kijken naar dynamieken binnen families, organisaties en relaties en ontdekken hoe deze zich vertalen naar gedrag, overtuigingen en emoties.

De meeste opleidingsprogramma’s bevatten:

• theorie over systemen, dynamieken en ordeningsprincipes
• begeleiding van familie- en organisatieopstellingen
• vaardigheden in systemisch waarnemen en interventies doen
• praktische oefensessies met eigen cases of gastcliënten

 

Vergelijking tussen holistisch en systemisch coachen

Hoewel zowel de holistisch als de systemische opleidingen gericht zijn op groei en bewustwording, verschillen ze duidelijk in invalshoek en toepassing.

Holistisch coachen richt zich op de binnenwereld: hoe gedachten, emoties, lichaam en energie samenwerken. De coach helpt cliënten om innerlijke balans en zelfbewustzijn te vinden.

Systemisch coachen kijkt naar de buitenwereld van relaties en systemen: hoe iemands plek en dynamiek binnen familie, organisatie of samenleving het persoonlijke functioneren beïnvloedt.

Beide benaderingen vullen elkaar aan. Holistisch coachen brengt innerlijke rust en verbinding; systemisch coachen brengt inzicht in context en herkomst. Wie beide perspectieven leert combineren, ontwikkelt een veelomvattend kompas voor duurzame verandering in zichzelf én in anderen.

 

Wanneer kies je welke opleiding?

Kies voor holistisch coachen als je geïnteresseerd bent in persoonlijke ontwikkeling, bewustzijn, lichaamsgericht werk en de verbinding tussen hoofd, hart en lichaam. Deze opleiding past goed bij wie cliënten wil begeleiden in stressvermindering, zingeving, energiebalans of het loslaten van belemmerende patronen.

Kies voor systemisch coachen als je wilt werken met patronen in relaties, families of organisaties. Deze richting is ideaal voor coaches, therapeuten, HR-professionals of leidinggevenden die inzicht willen in groepsdynamiek en de invloed van familiesystemen.

Kies voor een gecombineerde opleiding als je het gevoel hebt dat beide werelden samenkomen in jouw visie op coaching.

Steeds meer opleidingen, waaronder de Academie voor Leven, integreren het holistische en het systemische perspectief. Die combinatie maakt dat je als coach zowel op diep persoonlijk niveau kunt werken, als op het niveau van relaties en systemen, precies waar veel cliënten vastlopen.

 

De opkomst van integrale opleidingen

In de laatste jaren groeit de behoefte aan opleidingen die holistisch én systemisch combineren. De reden is eenvoudig: cliënten komen met vragen die niet in één perspectief te vangen zijn. Stress, onzekerheid, perfectionisme, terugkerende relatiepatronen of een gevoel van leegte. Het raakt zowel de binnenwereld als de systemen waarin iemand leeft.

Een integrale opleiding holistisch-systemisch leert je daarom om op verschillende niveaus waar te nemen:

• lichamelijk: wat vertelt het lijf?
• emotioneel: wat wordt er gevoeld of onderdrukt?
• mentaal: welke overtuigingen sturen gedrag?
• systemisch: wat speelt er in het veld van relaties of familie?

Deze multidimensionale blik maakt het vak van coachen rijker en effectiever.

Wat zeggen studenten?

Coaches die met beide benaderingen leren werken, geven vaak aan dat hun begrip van menselijke processen enorm verdiept is. Ze voelen zich beter toegerust om mensen écht te begeleiden, niet alleen met methodes, maar door aanwezigheid, bewustzijn en inzicht.

Zoals een afgestudeerde coach het zegt: ’Ik dacht dat ik mensen ging leren begeleiden. In werkelijkheid leerde ik mezelf zien en van daaruit anderen.’ En een student laatst na afloop van lesdag zei: ‘wat ik nu ervaren heb is de energie die ik voel bij mensen en me vaak verwarde en verlamde, constructief inzetten in het coachen’.

 

Kwaliteit opleiding en instituut

Of je nu kiest voor een holistische of een systemische opleiding,  of de combinatie holistisch-systemisch, let altijd op accreditaties van de opleiding (bijvoorbeeld SNRO en CPION voor post-HBO) en op officiële erkenning(en) van het opleidingsinstituut (o.a. NRTO, CRKBO).

Accreditatie gaat over kwaliteit en niveau van de opleiding.
Erkenning gaat over kwaliteit en betrouwbaarheid van het instituut waaraan je een opleiding volgt.

Met een geaccrediteerde opleiding is vaak een van de voorwaarden om je aan te sluiten bij een beroepsvereniging. Dit kan belangrijk zijn voor professionele erkenning bij je doelgroep en/ of het mogelijk maken te werken voor cliënten met zorgkostenvergoedingen.

Een ander belangrijk punten waar je bij de keuze voor een opleiding naar kunt kijken zijn de groepsgrootte, de hoeveelheid praktijkdagen en de mogelijkheid tot persoonlijke begeleiding. Kleine opleidingsgroepen (maximaal 16 studenten) zorgen doorgaans voor meer veiligheid en persoonlijke groei.

 

Conclusie: holistisch, systemisch of allebei?

Holistisch en systemisch coachen zijn geen concurrerende richtingen, maar twee perspectieven om naar de werkelijkheid van de coachee te kijken. De één kijkt van binnen naar buiten, de ander van buiten naar binnen.

Wie met beide perspectieven leert te werken, ontdekt hoe lichaam, geest, emoties én systemen met elkaar verweven zijn.
De Academie voor Leven biedt daarom een integrale opleiding aan waarin deze werelden samenkomen. Het levert een veel rijkere en diepere basis op voor je werk als coach.

 

Een opleiding die beide werelden verbindt

Bij de Academie voor Leven is dit precies wat we doen: wij combineren holistisch én systemisch werken in één opleiding. Je leert niet alleen hoe je anderen begeleidt, maar ook hoe je als coach stevig en authentiek in je eigen leven staat.

*
Wil jij leren coachen?
Ontdek hier de Opleiding Holistisch Systemisch Coach