Competenties coach

De competenties van een holistisch systemisch coach

Een holistisch systemisch coach is een veelzijdige professional die een breed scala aan competenties beheerst om cliënten optimaal te begeleiden. Samengevat bestaan die competenties voor de coach uit drie onderwerpen: ten eerste een gedegen en brede kennis van diverse methoden en instrumenten, ten tweede werken vanuit zijnsenergie en tot slot diepgaand begrip en acceptatie van de eigen onderliggende processen (zelfkennis).

Wij geloven dat een coach moet voldoen aan deze vaardigheden en eigenschappen om effectief en verantwoord te kunnen coachen.

Verder in detail uitgewerkt zijn de competenties van een coach:

Multidisciplinaire integratie

Het werk van een coach is geworteld in een integratieve benadering. Dit houdt in dat verschillende vakinhoudelijke disciplines worden samengebracht en toegepast om cliënten te ondersteunen. Het kunnen denken en werken vanuit diverse perspectieven is essentieel. Een coach moet in staat zijn om methodieken uit de psychologie, sociologie, filosofie en neurowetenschappen te combineren met praktische coachtechnieken en vaardigheden als luisteren, vragen, stil zijn, en sturen en begeleiden.

Verder is het belangrijk dat een coach de theoretische kennis weet te vertalen naar de praktijk. Praktijkervaring combineren met wetenschappelijke inzichten en ‘practice-based evidence’. Dat laatste is te vertalen als algemeen geaccepteerde kennis over en van de mens en hun vraagstukken, een soort boerenwijsheid of vuistregel. Niet wetenschappelijk bewezen, wel werkzaam.

Oplossingsgericht werken

Een holistisch systemisch coach analyseert en definieert complexe situaties zelfstandig en begeleidt cliënten aan de hand daarvan met een effectieve aanpak en diverse methoden. Dit oplossingsgerichte vermogen is cruciaal om cliënten op een diepgaand en wezenlijk niveau te begeleiden.

De coach stelt zich proactief op, denkt kritisch na over mogelijke interventies en kiest doelgericht de beste aanpak.

Door middel van oplossingsgericht werken kan de coach de kern van de hulpvraag blootleggen en structureel werken aan oplossingen. De kern hierbij is dat de coach werkt aan het vergroten van het zelfinzicht en de zelfredzaamheid van de cliënt.

Creativiteit en complexiteit in handelen

In de praktijk komen onverwachte vraagstukken voor waarvoor geen standaardprocedures bestaan. Een coach moet in staat zijn om met professionele kwaliteit creatieve oplossingen te bedenken en toe te passen, ook in complexe situaties. Dit vereist een diepgaande analytische en probleemoplossende benadering, waarbij de coach verder kijkt dan gebruikelijk methoden. Dit vraagt moed om af te wijken van de gebaande paden en het inzetten van intuïtie en creativiteit. Ook door gebruik te maken van innovatieve technieken en een open mindset kan de coach maatwerkoplossingen bieden die aansluiten op de specifieke situatie van de cliënt. Waarbij de coach duidelijk weet en aangeeft tot waar de expertise reikt en wat verantwoord is te behandelen.

Belichaming en zijnsenergie

De holistisch systemisch coach werkt vervolgens vanuit een duidelijk aanwezige zijnsenergie. Dat wil zeggen dat de coach in ieder gesprek met cliënten rust, overzicht en vertrouwen belichaamt; werkt met een uitstraling die veiligheid en vertrouwen biedt.

Vanuit die energie zorgt de coach voor daadwerkelijke verbinding waarmee de client echt aangevoeld kan worden en er contact is op ziels- en energie-niveau. De cliënt écht zien als mens, zonder oordeel over mogelijke gebreken of moreel besef, is het fundament van ieder coachgesprek.

Transfer en brede inzetbaarheid

De coach kan effectief werken in verschillende beroepspraktijken, variërend van een zelfstandige praktijk tot multidisciplinaire samenwerking binnen (grotere) organisaties.

Of het nu gaat om bijvoorbeeld loopbaanbegeleiding, relatiecoaching of persoonlijke ontwikkeling, de coach weet de juiste methodieken toe te passen om de cliënt verder te helpen.

Dankzij deze brede inzetbaarheid kan een coach op verschillende niveaus en in diverse sectoren waarde toevoegen. Dit vraagt om flexibiliteit, creativiteit en een goed ontwikkeld aanpassingsvermogen. Verder is lerend vermogen van belang

Brede professionalisering

Een holistisch systemisch coach functioneert zelfstandig binnen het werkveld zorg, welzijn en/of maatschappij. Door middel van voortdurende scholing en zelfreflectie beschikt een coach over actuele kennis inzake methodieken en inzichten. Daarbij streeft de coach ernaar om steeds dieper en breder inzicht te krijgen in de dynamiek van menselijk gedrag en systemische interacties.

Methodisch en reflectief denken en handelen

Coaching vereist een methodische en reflectieve werkwijze. Door relevante informatie te verzamelen en te evalueren, kan de coach kritisch reflecteren op het eigen beroepsmatig handelen en de eigen beroepshouding continu verbeteren. Dit vraagt om een lerende houding, waarbij de coach zichzelf voortdurend uitdaagt om verder te groeien en te ontwikkelen.

Door regelmatig stil te staan bij de eigen praktijk en bewust keuzes te maken, kan de coach de kwaliteit van zijn dienstverlening permanent verbeteren. Reflectie en zelfevaluatie zijn hierbij cruciaal.

Daarnaast is het essentieel dat een coach kritisch blijft nadenken over de effectiviteit van toegepaste methodieken en openstaat voor nieuwe ontwikkelingen binnen het vakgebied. Dit houdt in dat de coach regelmatig literatuur bestudeert, zich laat inspireren door innovaties en zijn werkwijze aanpast op basis van nieuwe inzichten.

Sociaal-communicatieve bekwaamheid

Een coach communiceert en werkt samen in diverse multidisciplinaire contexten. Daarnaast speelt samenwerking met en participatie binnen een organisatie een belangrijke rol, waarbij overleg en samenwerking met opdrachtgevers, collega’s en andere professionals essentieel is.

Heldere, zakelijke en invoelende communicatieve vaardigheden zijn onmisbaar in de coachpraktijk. Dit betekent dat de coach niet alleen goed moet kunnen luisteren en observeren, maar ook helder moet kunnen formuleren en overtuigend moet kunnen presenteren.

Basis managementkwalificatie

Naast het zelfstandig functioneren, heeft een coach de vaardigheid om eenvoudige leidinggevende en managementtaken uit te voeren. Dit omvat het organiseren en structureren van het eigen werk, maar ook het begeleiden van anderen binnen de organisatie. Een coach moet in staat zijn om tactisch te denken en effectief te plannen, zodat trajecten soepel verlopen en cliënten optimaal worden ondersteund.

Besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid

Een holistisch systemisch coach ontwikkelt een algemeen begrip van ethische, normatieve en maatschappelijke vraagstukken. Dit bewustzijn zorgt ervoor dat de coach op een verantwoorde en integere manier zijn of haar kennis toepast in de beroepspraktijk. Door bewust om te gaan met de impact van coaching op individuen en de samenleving, draagt de coach bij aan een positieve en duurzame verandering.

Conclusie

Hierboven zijn de coach competenties uitvoerig beschreven. Kernachtig zijn deze samen te vatten met: de coach beschikt over een brede basis van creatief en intuïtief in te zetten vaardigheden, methoden en instrumenten, waarbij diepgaande zelfkennis en zelfacceptatie  nodig zijn om onvoorwaardelijk contact te maken met cliënten.

Meer over de opleiding Holistisch Systemisch Coach vind je hier.