Systemisch coachen en familieopstelling
Als in de ene generatie iets is gebeurd wat niet is erkend, moet een volgende generatie er vaak mee dealen. Het lijkt wel een ‘wet’ dat het ‘nodig alles te erkennen in het leven’.
Erkennen van wat je in je binnen en buitenwereld ervaart, erkennen van de situaties waar je in zit en erkennen wat in het verleden is gebeurd. Verandering komt alleen als je eerst erkent wat is.
Een paar voorbeelden die wij gezien hebben in systemisch coachen en familieopstelling, van hoe dat wat niet erkend is, kan doorgaan naar een volgende generatie:
Als de schuld door de dader niet op zich is genomen, kan iemand in een volgende generatie zich schuldig voelen of buitengesloten voelen/worden. Als gebeurtenissen verstopt en geheim blijven, niemand heeft het er over gehad en niemand weet wat er precies is gebeurd, weten mensen soms niet waarom ze voelen wat ze voelen. Wanneer een relatie onaf is, omdat de scheiding niet goed is verlopen, omdat een partner geen verantwoordelijkheid voor zijn/haar gedrag heeft genomen, lopen soms meerdere latere relaties fout.
Wanneer een dood verzwegen werd, gaat het verdriet soms generaties door. Wanneer een kind de verantwoordelijkheid van een ouder op zich heeft genomen, doet soms een volgend kind dit opnieuw.
Generaties lang kunnen patronen van moeder op dochter of van vader op zoon worden overgedragen en ook vader dochter en moeder zoon.
Voor de duidelijkheid, ik zeg, “kan” en “soms”, omdat het niet een wet die we kunnen aantonen als altijd geldend, en wetenschappelijk kunnen we dit werk niet goed onderbouwen. We kijken op een fenomenologische manier naar wat er aan de hand is en we hebben dit soort patronen niet soms maar juist vaak gezien.
We werken met systemisch coachen en familieopstelling
Veel relatieproblemen of verstoorde familierelaties hebben een ‘systemische’ achtergrond.
En thema’s als: je niet gezien voelen, bindingsangst, niet jezelf durven zijn, onrustig of zoekend zijn naar wat je plek is, je niet in je kracht voelen, en ook verslavingen en lichamelijke klachten zonder duidelijke aanwijzingen kunnen een systemische achtergrond hebben.
Er is nu een Turkse serie op Netflix (Zeytin Agaci), waarin er familieopstellingen worden begeleid (bij mij is het wel minder mysterieus;).
Had je mij 25 jaar geleden, toen ik begon met het systemisch coachen en familieopstelling meegemaakt, dan had ik je gezegd dat ik altijd een te grote last op mijn schouders voelde, en het gevoel had dat ik door een touw naar voren werd getrokken, altijd een berg last met me mee zeulde. Ik was ook vaak vermoeid, terwijl ik juist zo’n levensgenieter was.
Toen had ik je gezegd dat ik dat ik me soms de ouder van mijn eigen ouders voelde. Niet letterlijk, maar wel in energie en ook in het emoties dragen.
Ik ben een goede crisismanager geworden, en goede coach en opleider, ook dankzij deze ervaring in mijn jeugd en dat wat meer generaties teruggaat. Mijn oude neiging komt soms nog op. Zodra ik hoor dat mijn ouders of anderen lijden, wil ik het van ze over nemen, ik wil het dragen. Ik heb brede schouders en kan dat ook echt ;). Maar ik volg deze neiging niet meer. Ik voel me een stuk lichter. En dat is dankzij gedane familieopstellingen en mijn mindful bewustzijn en compassie naar mezelf.
Helaas en gelukkig kan je de last van een ander nooit echt dragen. Ieder heeft zijn eigen lot te dragen, leren met zijn eigen last om te gaan. Ieder heeft de mogelijkheid de last die je van anderen draagt daar en bij degene te laten of terug te geven waar deze hoort. En voluit op je eigen kind-plek te gaan staan. Wat inhoudt: het leven te ontvangen en te leven.
Door systemisch coachen en familieopstelling weet nu wat ik kan doen om niet opnieuw te gaan dragen.
In de familieopstellingen die ik heb begeleid en ook in de opleiding ‘Mindfulness en Compassiecoach’ zie ik keer op keer weer, wanneer je een last van iemand anders gaat dragen, je deze persoon eigenlijk ontkracht. Je zegt eigenlijk: ik draag wat jij niet dragen kan, ik ben sterker, jij bent zwakker.
Als ouder is dit een natuurlijke neiging naar je kind, maar niet als kind naar je eigen ouder of naar je partner of welke in leeftijdsgelijke persoon dan ook.
In de mindfulness coaching zie ik vaak dat mensen het moeilijk vinden om de last niet over te nemen, niet te gaan oplossen, te fixen, als de ander het moeilijk heeft.
Daarom passen systemisch coachen en familieopstelling, mindfulness en compassiecoaching ook zo goed bij elkaar.
Ze leren alledrie een houding aan te nemen van niet-weten, van vertrouwen dat de ander eigen kracht heeft en vindt om dat te dragen wat zij moet dragen in dit leven, en in het nu.
Beide leert je geduld te hebben voor het proces, je hebt een ‘volgende’ in plaats van een ‘leidende’ rol. Je bent facilitator. Het proces ontvouwt zich in jouw aanwezigheid, en vooral in het weinig tot ‘niet doen’.
Beide leert je volledig aanwezig te zijn, je aandacht in het nu. Je bent opmerkzaam van wat zich in het nu aan je toont. Bij mindfulness gaat dit over de gedachten, gevoelens, lichamelijke sensaties die je opmerkt. Bij familieopstellingen gaat dit over wat laat zich hier op dit moment in dit systeem zien en ook wat je als representant in je lichaam opmerkt. Een systeemopstelling ook gaan over een relatiesysteem, een lichaam (ook een systeem), een organisatie, een vriendengroep, enzovoort. Je werkt met wat zich in het nu openbaart. En alhoewel je bij familieopstellingen ook kijkt naar het verleden, is je houding opmerkzaamheid op wat zich in het nu laat zien.
Daarom ben ik van mening dat mindfulness, compassie en familieopstellingen elkaar versterken.
Van 2008 tot 2016, voor ik de ‘Opleiding Mindfulness en Compassiecoach en Trainer’ startte, gaf ik bijscholingen aan coaches en counselors in ‘Systemisch Coachen en Familieopstelling’.
Nu pak ik het weer op, dankzij de vele verzoeken van deelnemers uit mijn opleidingen. Steeds vaker wordt het familieopstellingenwerk ook in de reguliere hulpverlening geïntegreerd.
Wie had dit 25 jaar geleden gedacht. Toen durfde ik het bijna niemand te vertellen dat ik me bezig hield met familieopstellingen en met mindfulness meditatie. En nu lijkt het wel of bijna iedereen die met mensen werkt dit wil doen. Gaaf is dat!
Ondertussen hebben we al weer een aantal groepen begeleid dit jaar in het werken met familieopstellingen en andere opstellingen, individueel. En start binnenkort weer een nieuwe groep. Kijk maar op de volgende pagina: